Instytut Niemiec i Europy Północnej

Instytut zorganizował szereg spotkań, konferencji i seminariów, spośród których ważniejsze to:
"Niemcy-Polska-Europa Wschodnia. Pytania o wspólną europejską politykę wschodnią". Konferencja w Darmstadt polskich i niemieckich ekspertów od spraw wschodnich, w dniach 14-15 września 2000 r. Finansowana przez Fundację im. Roberta Boscha we współpracy z Deustches Polen-Institut oraz Ośrodkiem Studiów Wschodnich.
"Aktualne problemy stosunków polsko-ukraińskich i ich historyczne korzenie"
Konferencja międzynarodowa zorganizowana w Szczecinie w dniach 9-10 listopada 2000 r. przez: Niemieckie Towarzystwo ds. Badań Europy Wschodniej, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie, Ośrodek Integracji Europejskiej w Szczecinie, Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polskich, Instytut Niemiec i Europy Północnej w Szczecinie.
"Literarische Geist- und Macht-Diskurse im europäischen 'kurzen Jahrhundert"
Konferencja międzynarodowa germanistów, zrealizowana we współpracy z Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego, Wydziałem Germanistyki Uniwersytetu Opolskiego. Pobierowo, 25-29 października 2000 r.
Szkoła letnia dla nauczycieli
"CO POWINNIŚMY WIEDZIEĆ O NIEMCZECH I O NIEMCACH? "
W seminarium udział wzięło ok. 50 nauczycieli szkół średnich ze Szczecina i regionu; Data seminarium: 15-18 czerwca 2000 r.
Seminarium - „Dwie granice. Niemiecko-polskie doświadczenia graniczne i przyszła granica zewnętrzna UE – granica polsko-ukraińska”, zorganizowane w Szczecinie w dniach 15-16 grudnia 2000 r. przy współpracy Fundacji Heinricha Bölla, z udziałem m.in. Edith Müller, wicemarszałek parlamentu Nordrhein-Westphalen oraz Tarasa Woźniaka, dyrektora oddziału współpracy międzynarodowej urzędu miejskiego w Lwowie.
Konferencja międzynarodowa pod patronatem ministra spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej pn. "RUCH SOLIDARNOŚĆ A PRZYSZŁOŚĆ ZJEDNOCZONEJ EUROPY”, z udziałem ważnych osobistości życia politycznego i naukowego Polski, Niemiec i Francji, która odbyła się w Szczecinie w dniach 8-10 grudnia 2000 r.

Międzynarodowe seminarium pn. „Niemcy-Polska-Europa Wschodnia. Pytania o wspólną europejską politykę wschodnią. Szkoła letnia dla przedstawicieli organizacji pozarządowych z Polski, Niemiec i Europy Wschodniej”, organizowane we współpracy z Deutsches Polen-Institut w Darmstadt, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Wyższą Szkołą Administracji Publicznej w Szczecinie, Fundacją Roberta Boscha oraz Biurem Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Szczecina. Seminarium odbyło się w dniach 1-9 lipca 2001 r. w Szczecinie i Warszawie.

Instytut, we współpracy z Biurem Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miejskiego w Szczecinie, Zamkiem Książąt Pomorskich i Wyższą Szkołą Administracji w Szczecinie prowadzą FORUM POLSKA – NIEMCY, cykl comiesięcznych otwartych spotkań dyskusyjnych w Zamku, poświęconych stosunkom polsko-niemieckim.
Forum Polska-Niemcy ma za cel pobudzenie zainteresowania i rozszerzenie wiedzy o sąsiedztwie z Niemcami i wzajemnych stosunkach Polaków i Niemców. Ma być to rozmowa otwarta dla wszystkich obywateli miasta i regionu, dzięki której poznać można i skonfrontować różnorodne opinie na te istotne tematy.
Szczecin, największe polskie miasto, leżące na samej granicy jest szczególnym miejscem dla polskich dyskusji o Niemczech i z Niemcami. Polsko-niemiecki dialog toczony w Szczecinie ma znaczenie dla całego kraju.
Dotychczasowe tematy i goście spotkań Forum:
• „Polska, Niemcy i integracja europejska” - Klaus Bachmann, korespondent prasy niemieckiej w Polsce;
• „Polska-Niemcy 1989-1999. Sukcesy i niepowodzenia” - dr Dieter Bingen, politolog, dyrektor Deutsches Polen-Institut w Darmstadt;
• „Moje siedem lat z Polską”- Klaus Ranner, Konsul Generalny RFN w Szczecinie;
• „Niemców i Polaków obrachunek z historią” - Helga Hirsch, niezależna dziennikarka i publicystka z Berlina, autorka książki „Zemsta ofiar. Niemcy w obozach w Polsce 1944-1950”;
• „Jacy są (byli) enerdowcy?” - Ludwig Mehlhorn z Akademii Ewangelickiej Berlin-Brandenburg, były dysydent w NRD, Dietrich Schröder z Frankfurtu nad Odrą, dziennikarz „Märkische Oderzeitung” i Łukasz Gałecki, wicedyrektor Instytutu Polskiego w Lipsku;
• „Czy dyskusja o odszkodowaniach była potrzebna?” - Hubert Wohlan, dziennikarz w Bonn, dyr. Redakcji Polskiej rozgłośni Deutsche Welle w Kolonii oraz Adam Krzemiński, publicysta tygodnika „Polityka”;
• „Szczecin przedmieściem Berlina – Berlin przedmieściem Szczecina?” - Basil Kerski, publicysta i politolog z Berlina, red. nacz. Polsko-Niemieckiego Magazynu „Dialog”, Dominik Górski, przewodniczący Rady Miasta Szczecina;
• „Czy stosunki polsko-niemieckie się pogarszają?” - prof. Hans-Henning Hahn, historyk z uniwersytetu w Oldenburgu, dr Christoph von Marschall, publicysta „Der Tagesspiegel” w Berlinie i Markus Mildenberger z Niemieckiego Tow. Polityki Zagranicznej w Berlinie
• „Co zrobić z niemieckim dziedzictwem?” - dr Joachim Rogall, historyk, dyrektor Fundacji Roberta Boscha w Stuttgarcie i prof. Jan M. Piskorski z Poznania, historyk z Uniwersytetu Szczecińskiego;
• „’Polsko-niemiecka wspólnota interesów’ Co to jest?” - Roland Freudenstein, Przedstawiciel Fundacji Konrada Adenauera w Polsce;
• „Berlin – Warszawa – Kijów. Trójkąt potrzebny Europie?” -
• prof. Bohdan Osadczuk, ukraiński publicysta i naukowiec z Berlina, współpracownik paryskiej „Kultury”;
• „Polak, Niemiec – dwa bratanki? Rozmowa o narodowych charakterach” - dr Krzysztof Wojciechowski, dyrektor Collegium Polonicum w Słubicach, autor książki „Moi kochani Niemcy”;
• „Polsko-niemiecko-francuski ‘Trójkąt Weimarski’ Czy Polska może być równorzędnym partnerem?” - Jean-Charles Szurek, prof. socjologii Uniwersytetu w Paryżu, Georg W. Strobel, prof. politologii i historii uniwersytetów w Darmstadt i Moguncji, Marcin Frybes, dziennikarz i socjolog z Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Paryżu;
• „Pomorskie Muzeum Krajowe w Greifswaldzie a stosunki polsko-niemieckie” - dr Uwe Schröder, dyr. Pomorskiego Muzeum Krajowego w Greifswaldzie, Regine Marquardt; dyr. Krajowej Centrali Kształcenia Politycznego w Schwerinie, Tadeusz Urbaniak, dyr. Dep. Kultury i Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie, Lech Karwowski, dyr. Muzeum Narodowego w Szczecinie, Sławomir Preiss, dyr. Muzeum Miejskiego w Stargardzie Szczecińskim;
• „Polacy, Żydzi, Niemcy” - Konstanty Gebert, dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej”, redaktor Pisma Żydowskiego „Midrasz”;
• “Proeuropejska czy prorosyjska? Ukraina na rozdrożu” - Wołodymyr Pawliw, ukraiński dziennikarz i publicysta, założyciel Ukraińsko-Polskiego Klubu Dziennikarzy “Bez Uprzedzeń”;
• “Czy Prusy są nam jeszcze potrzebne? Spór o obce dziedzictwo kulturowe w Polsce” - dr Robert Traba, historyk, red. nacz. czasopisma „Borussia”;
• Greifswald, Szczecin dwa pomorskie uniwersytety. Rywalizacja czy współpraca? - prof. dr Hans-Robert Metelmann, rektor Uniwersytetu Ernsta Moritza Arndta w Greifswaldzie i prof. dr hab. Zdzisław Chmielewski, rektor Uniwersytetu Szczecińskiego;
• „Jaki interes można zrobić pamiętając o własnej historii?” - Friedrich Magirius, pastor ewangelicki, były przewodniczący rady miejskiej Lipska oraz dr Wojciech Lizak, historyk, antykwariusz, publicysta ze Szczecina;
• „Akcja Wisła. Wyższa konieczność czy ostateczne rozwiązanie? Problem ukraiński w Polsce powojennej” - dr Roman Drozd, historyk;
• Lepsze drogi - większe korzyści rozmowa o komunikacji i dialogu w polsko-niemieckim regionie dolnej Odry - Tilo Braune, Federalne Ministerstwo Komunikacji, Budownictwa i Mieszkalnictwa; Mieczysław Muszyński, Ministerstwo Infrastruktury RP. Dyskusję prowadzili André Uzulis redaktor naczelny Nordkuriera i Andrzej Łapkiewicz redaktor naczelny Kuriera Szczecińskiego;

W latach 2000-2001 Instytut Niemiec i Europy Północnej, współpracował z Ośrodkiem TVP w Szczecinie i regionalną rozgłośnią Polskiego Radia Szczecin, w przygotowaniu comiesięcznych audycji telewizyjnych pn. „Talk-show na granicy” i radiowych „Rozmowy bez pikielhauby i rogatywki”. Audycje te towarzyszyły spotkaniom Forum Polska-Niemcy.

Organizowane są również spotkania młodych polityków polskich i niemieckich z różnych opcji politycznych, spotkania dziennikarzy, wyjazdy studyjne mieszkańców Berlina do Szczecina, a szczecinian do Berlina.

Ważnym przedsięwzięciem były spotkania tzw. GRUPY KOPERNIKA - zespołu polskich i niemieckich ekspertów, poświęcone analizie i opracowaniu raportu nt. obecnego stanu wzajemnych stosunków. Projekt realizowany we współpracy z Deutsches Polen-Institut w Darmstadt i finansowany przez Fundację Boscha oraz Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Punktem wyjścia przemyśleń, które doprowadziły do powstania „Grupy Kopernika” był odczuwalny brak takiego miejsca, w którym prowadzono by otwartą dyskusję i pogłębiony namysł na stosunkami polsko-niemieckimi, tak by rozpoznawać dające się przewidzieć wyzwania i trudności. Kwestie te są tylko częściowo zbieżne z problemami kalendarza-agendy integracji europejskiej i wymagany jest osobny namysł, w jaki sposób opracowywać odpowiednie strategie zapobiegające pojawieniu trudności w stosunkach polsko-niemieckich.
Pierwsze spotkanie Grupy Kopernika miało miejsce w Szczecinie 12 i 13 kwietnia 2000 r. i zostało poświęcone omówieniu aktualnego stanu i perspektyw stosunków polsko-niemieckich. Drugie posiedzenie, Darmstadt, 3-4 listopada 2000 r., poświęcono dobrom kultury utraconym podczas II wojny światowej i polsko-niemieckim pertraktacjom w tej sprawie. Raport nr 2 opublikowany m.in. w dzienniku „Rzeczpospolita” i „Frankfurter Allgemeine Zeitung” i komentowany szeroko w prasie polskiej i niemieckiej (ok. 30 artykułów i komentarzy prasowych m.in. Berliner Zeitung, TAZ, Der Spiegel, itd.). Kolejne spotkania odbywają się regularnie dwa razy w roku. Do końca 2002 r. posiedzenia w Szczecinie, Angermünde, Gubinie i Poznaniu objęły m.in. problematykę osób polskojęzycznych w Niemczech, sprawy pogranicza polsko-niemieckiego i znaczenia nauczania języka polskiego dla rozwoju stosunków polsko-niemieckich.

We współpracy z Fundacją Roberta Boscha, Polsko-Niemieckim Klubem Dziennikarzy „Pod Stereo-Typami/Unter Stereo-Typen“ oraz landem Brandenburgia, Instytut Niemiec i Europy Północnej w Szczecinie organizuje POLSKO-NIEMIECKIE KONFERENCJE REDAKTORÓW NACZELNYCH gazet regionalnych.
Koncepcja regularnych spotkań szefów redakcji polskich i niemieckich gazet wzorowana jest na podobnym, realizowanym od lat z powodzeniem, programie niemiecko-francuskim. Projekt ten zakłada, poza spotkaniem i wymianą doświadczeń zawodowych między uczestniczącymi polskimi i niemieckimi redaktorami naczelnymi, także rozmowy z politykami oraz osobistościami ważnymi dla stosunków polsko-niemieckich z obu krajów, w celu pogłębienia ich orientacji i wiedzy o kraju sąsiedzkim, ważnych procesach społecznych i politycznych oraz bilateralnych stosunkach, a przez to - wzajemnego zrozumienia, przezwyciężania uprzedzeń i intensyfikacji kontaktów pomiędzy mediami po obu stronach Odry i Nysy. Organizatorzy programu wychodzą z założenia, że doniesienia środków przekazu, kształtowany przez nie wizerunek sąsiedzkiego kraju, polityka informacyjna redakcji mają zasadniczy wpływ na obraz współczesnej Polski i Niemiec, a także ich wzajemnych stosunków w szerokiej świadomości obu społeczeństw. Nie bez znaczenia jest więc orientacja w tej problematyce osób kształtujących politykę informacyjną mediów. Ułatwienie bezpośrednich kontaktów osobistych szefów redakcji opiniotwórczych gazet polskich i niemieckich przyczynia się także do nawiązania lub poszerzenia zakresu współpracy pomiędzy dziennikarzami i redakcjami z obu państw.

Pierwsze spotkanie odbyło się w dniach 20-22 maja 2001 w Poczdamie gdzie miały miejsce spotkania i rozmowy m.in. z Gerhardem Schröderem - Kanclerzem Niemiec, Mafredem Stolpe - Premierem Brandenburgii; Günterem Pleugerem - Sekretarzem Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Janem Truszczyńskim – Podsekretarzem Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Janem Kranzem, Ambasadorem RP w Berlinie.
Podczas drugiego spotkania w Warszawie (25-27.11.2001) uczestnicy spotkali się m.in. z Aleksandrem Kwaśniewskim, Prezydentem RP, Janem Truszczyńskim, negocjatorem Polski z UE, Jackiem Piechotą, Ministrem Gospodarki RP, prof. Bronisławem Geremkiem, Rolandem Freudensteinem, Fundacja Konrada Adenauera w Warszawie, Adamem Krzemińskim z „Polityki”.
Trzecia konferencja odbyła się w dniach 9-11 maja 2002 r. w Essen. Gospodarzami były redakcje Westdeutsche Allgemeine Zeitung oraz NRZ (Neue Ruhr Zeitung). Więcej miejsca zostało poświęcone problematyce regionalnej, a także prezentacji pism i wydawnictw oraz wymianie doświadczeń zawodowych. Uczestnicy spotkali się m.in. z Premierem Landu Północna Nadrenia-Wesfalia, Wolfgangiem Clementem i byłym Ministrem Spraw Zagranicznych RFN, Hansem-Dietrichem Genscherem.
Gospodarzem czwartego spotkania (7-10 listopada 2002 r. w Poznaniu) była redakcja Głosu Wielkopolskiego. Program poświęcony był m.in. specyfice funkcjonowania prasy regionalnej w Niemczech i w Polsce, do udziału w dyskusji zostali zaproszeni - Otto Schlie, prasoznawca z Uniwersytetu w Getyndze oraz Andrzej Skwosz, redaktor naczelny Press. Uczestnicy spotkali się także z Markiem Borowskim, Marszałkiem Sejmu RP oraz Markiem Polem, Wicepremierem i Ministrem Infrastruktury RP.

W końcu roku 2002 Instytut, we współpracy z Federalnym Związkiem Towarzystw Niemiecko-Polskich z Berlina (Deutsch-Polnische Gesellschaft Bundesverband) oraz Wyższą Szkołą Administracji Publicznej w Szczecinie rozpoczął wydawanie serii publikacji pn. „POLSKO-NIEMIECKA BIBLIOTEKA SZCZECIŃSKA”. Pierwsza wydana pozycja „Prusy. Pamięć i dziedzictwo”, jest zbiorem pod redakcją Basila Kerskiego artykułów polskich i niemieckich autorów, które powstały z okazji Roku Pruskiego i ukazały się w olsztyńskim czasopiśmie Borussia, gdańskim Przeglądzie Politycznym, oraz w dwujęzycznych kwartalnikach polsko-niemieckich - DIALOGU i Słowie. Seria jest współfinansowana przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Instytut Niemiec i Europy Północnej

WALNE ZEBRANIE.

Wolontariat.

HISTORIA POWSTANIA