Instytut zorganizował szereg spotkań, konferencji i seminariów, spośród których ważniejsze to:
"Niemcy-Polska-Europa Wschodnia. Pytania o wspólną europejską politykę
wschodnią". Konferencja w Darmstadt polskich i niemieckich ekspertów od
spraw wschodnich, w dniach 14-15 września 2000 r. Finansowana przez
Fundację im. Roberta Boscha we współpracy z Deustches Polen-Institut
oraz Ośrodkiem Studiów Wschodnich.
"Aktualne problemy stosunków polsko-ukraińskich i ich historyczne korzenie"
Konferencja międzynarodowa zorganizowana w Szczecinie w dniach 9-10
listopada 2000 r. przez: Niemieckie Towarzystwo ds. Badań Europy
Wschodniej, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie, Ośrodek
Integracji Europejskiej w Szczecinie, Federalny Związek Towarzystw
Niemiecko-Polskich, Instytut Niemiec i Europy Północnej w Szczecinie.
"Literarische Geist- und Macht-Diskurse im europäischen 'kurzen Jahrhundert"
Konferencja międzynarodowa germanistów, zrealizowana we współpracy z
Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego, Wydziałem
Germanistyki Uniwersytetu Opolskiego. Pobierowo, 25-29 października 2000
r.
Szkoła letnia dla nauczycieli
"CO POWINNIŚMY WIEDZIEĆ O NIEMCZECH I O NIEMCACH? "
W seminarium udział wzięło ok. 50 nauczycieli szkół średnich ze Szczecina i regionu; Data seminarium: 15-18 czerwca 2000 r.
Seminarium - „Dwie granice. Niemiecko-polskie doświadczenia graniczne i
przyszła granica zewnętrzna UE – granica polsko-ukraińska”,
zorganizowane w Szczecinie w dniach 15-16 grudnia 2000 r. przy
współpracy Fundacji Heinricha Bölla, z udziałem m.in. Edith Müller,
wicemarszałek parlamentu Nordrhein-Westphalen oraz Tarasa Woźniaka,
dyrektora oddziału współpracy międzynarodowej urzędu miejskiego w
Lwowie.
Konferencja międzynarodowa pod patronatem ministra spraw
zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej pn. "RUCH SOLIDARNOŚĆ A
PRZYSZŁOŚĆ ZJEDNOCZONEJ EUROPY”, z udziałem ważnych osobistości życia
politycznego i naukowego Polski, Niemiec i Francji, która odbyła się w
Szczecinie w dniach 8-10 grudnia 2000 r.
Międzynarodowe
seminarium pn. „Niemcy-Polska-Europa Wschodnia. Pytania o wspólną
europejską politykę wschodnią. Szkoła letnia dla przedstawicieli
organizacji pozarządowych z Polski, Niemiec i Europy Wschodniej”,
organizowane we współpracy z Deutsches Polen-Institut w Darmstadt,
Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Wyższą Szkołą
Administracji Publicznej w Szczecinie, Fundacją Roberta Boscha oraz
Biurem Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Szczecina. Seminarium
odbyło się w dniach 1-9 lipca 2001 r. w Szczecinie i Warszawie.
Instytut, we współpracy z Biurem Współpracy Międzynarodowej Urzędu
Miejskiego w Szczecinie, Zamkiem Książąt Pomorskich i Wyższą Szkołą
Administracji w Szczecinie prowadzą FORUM POLSKA – NIEMCY, cykl
comiesięcznych otwartych spotkań dyskusyjnych w Zamku, poświęconych
stosunkom polsko-niemieckim.
Forum Polska-Niemcy ma za cel
pobudzenie zainteresowania i rozszerzenie wiedzy o sąsiedztwie z
Niemcami i wzajemnych stosunkach Polaków i Niemców. Ma być to rozmowa
otwarta dla wszystkich obywateli miasta i regionu, dzięki której poznać
można i skonfrontować różnorodne opinie na te istotne tematy.
Szczecin, największe polskie miasto, leżące na samej granicy jest
szczególnym miejscem dla polskich dyskusji o Niemczech i z Niemcami.
Polsko-niemiecki dialog toczony w Szczecinie ma znaczenie dla całego
kraju.
Dotychczasowe tematy i goście spotkań Forum:
• „Polska, Niemcy i integracja europejska” - Klaus Bachmann, korespondent prasy niemieckiej w Polsce;
• „Polska-Niemcy 1989-1999. Sukcesy i niepowodzenia” - dr Dieter
Bingen, politolog, dyrektor Deutsches Polen-Institut w Darmstadt;
• „Moje siedem lat z Polską”- Klaus Ranner, Konsul Generalny RFN w Szczecinie;
• „Niemców i Polaków obrachunek z historią” - Helga Hirsch, niezależna
dziennikarka i publicystka z Berlina, autorka książki „Zemsta ofiar.
Niemcy w obozach w Polsce 1944-1950”;
• „Jacy są (byli) enerdowcy?”
- Ludwig Mehlhorn z Akademii Ewangelickiej Berlin-Brandenburg, były
dysydent w NRD, Dietrich Schröder z Frankfurtu nad Odrą, dziennikarz
„Märkische Oderzeitung” i Łukasz Gałecki, wicedyrektor Instytutu
Polskiego w Lipsku;
• „Czy dyskusja o odszkodowaniach była
potrzebna?” - Hubert Wohlan, dziennikarz w Bonn, dyr. Redakcji Polskiej
rozgłośni Deutsche Welle w Kolonii oraz Adam Krzemiński, publicysta
tygodnika „Polityka”;
• „Szczecin przedmieściem Berlina – Berlin
przedmieściem Szczecina?” - Basil Kerski, publicysta i politolog z
Berlina, red. nacz. Polsko-Niemieckiego Magazynu „Dialog”, Dominik
Górski, przewodniczący Rady Miasta Szczecina;
• „Czy stosunki
polsko-niemieckie się pogarszają?” - prof. Hans-Henning Hahn, historyk z
uniwersytetu w Oldenburgu, dr Christoph von Marschall, publicysta „Der
Tagesspiegel” w Berlinie i Markus Mildenberger z Niemieckiego Tow.
Polityki Zagranicznej w Berlinie
• „Co zrobić z niemieckim
dziedzictwem?” - dr Joachim Rogall, historyk, dyrektor Fundacji Roberta
Boscha w Stuttgarcie i prof. Jan M. Piskorski z Poznania, historyk z
Uniwersytetu Szczecińskiego;
• „’Polsko-niemiecka wspólnota
interesów’ Co to jest?” - Roland Freudenstein, Przedstawiciel Fundacji
Konrada Adenauera w Polsce;
• „Berlin – Warszawa – Kijów. Trójkąt potrzebny Europie?” -
• prof. Bohdan Osadczuk, ukraiński publicysta i naukowiec z Berlina, współpracownik paryskiej „Kultury”;
• „Polak, Niemiec – dwa bratanki? Rozmowa o narodowych charakterach” -
dr Krzysztof Wojciechowski, dyrektor Collegium Polonicum w Słubicach,
autor książki „Moi kochani Niemcy”;
• „Polsko-niemiecko-francuski
‘Trójkąt Weimarski’ Czy Polska może być równorzędnym partnerem?” -
Jean-Charles Szurek, prof. socjologii Uniwersytetu w Paryżu, Georg W.
Strobel, prof. politologii i historii uniwersytetów w Darmstadt i
Moguncji, Marcin Frybes, dziennikarz i socjolog z Wyższej Szkoły Nauk
Społecznych w Paryżu;
• „Pomorskie Muzeum Krajowe w Greifswaldzie a
stosunki polsko-niemieckie” - dr Uwe Schröder, dyr. Pomorskiego Muzeum
Krajowego w Greifswaldzie, Regine Marquardt; dyr. Krajowej Centrali
Kształcenia Politycznego w Schwerinie, Tadeusz Urbaniak, dyr. Dep.
Kultury i Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie, Lech Karwowski,
dyr. Muzeum Narodowego w Szczecinie, Sławomir Preiss, dyr. Muzeum
Miejskiego w Stargardzie Szczecińskim;
• „Polacy, Żydzi, Niemcy” -
Konstanty Gebert, dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej”, redaktor
Pisma Żydowskiego „Midrasz”;
• “Proeuropejska czy prorosyjska?
Ukraina na rozdrożu” - Wołodymyr Pawliw, ukraiński dziennikarz i
publicysta, założyciel Ukraińsko-Polskiego Klubu Dziennikarzy “Bez
Uprzedzeń”;
• “Czy Prusy są nam jeszcze potrzebne? Spór o obce
dziedzictwo kulturowe w Polsce” - dr Robert Traba, historyk, red. nacz.
czasopisma „Borussia”;
• Greifswald, Szczecin dwa pomorskie
uniwersytety. Rywalizacja czy współpraca? - prof. dr Hans-Robert
Metelmann, rektor Uniwersytetu Ernsta Moritza Arndta w Greifswaldzie i
prof. dr hab. Zdzisław Chmielewski, rektor Uniwersytetu Szczecińskiego;
• „Jaki interes można zrobić pamiętając o własnej historii?” -
Friedrich Magirius, pastor ewangelicki, były przewodniczący rady
miejskiej Lipska oraz dr Wojciech Lizak, historyk, antykwariusz,
publicysta ze Szczecina;
• „Akcja Wisła. Wyższa konieczność czy
ostateczne rozwiązanie? Problem ukraiński w Polsce powojennej” - dr
Roman Drozd, historyk;
• Lepsze drogi - większe korzyści rozmowa o
komunikacji i dialogu w polsko-niemieckim regionie dolnej Odry - Tilo
Braune, Federalne Ministerstwo Komunikacji, Budownictwa i
Mieszkalnictwa; Mieczysław Muszyński, Ministerstwo Infrastruktury RP.
Dyskusję prowadzili André Uzulis redaktor naczelny Nordkuriera i
Andrzej Łapkiewicz redaktor naczelny Kuriera Szczecińskiego;
W latach 2000-2001 Instytut Niemiec i Europy Północnej, współpracował z
Ośrodkiem TVP w Szczecinie i regionalną rozgłośnią Polskiego Radia
Szczecin, w przygotowaniu comiesięcznych audycji telewizyjnych pn.
„Talk-show na granicy” i radiowych „Rozmowy bez pikielhauby i
rogatywki”. Audycje te towarzyszyły spotkaniom Forum Polska-Niemcy.
Organizowane są również spotkania młodych polityków polskich i
niemieckich z różnych opcji politycznych, spotkania dziennikarzy,
wyjazdy studyjne mieszkańców Berlina do Szczecina, a szczecinian do
Berlina.
Ważnym przedsięwzięciem były spotkania tzw.
GRUPY KOPERNIKA - zespołu polskich i niemieckich ekspertów, poświęcone
analizie i opracowaniu raportu nt. obecnego stanu wzajemnych stosunków.
Projekt realizowany we współpracy z Deutsches Polen-Institut w Darmstadt
i finansowany przez Fundację Boscha oraz Fundację Współpracy
Polsko-Niemieckiej.
Punktem wyjścia przemyśleń, które doprowadziły
do powstania „Grupy Kopernika” był odczuwalny brak takiego miejsca, w
którym prowadzono by otwartą dyskusję i pogłębiony namysł na stosunkami
polsko-niemieckimi, tak by rozpoznawać dające się przewidzieć wyzwania i
trudności. Kwestie te są tylko częściowo zbieżne z problemami
kalendarza-agendy integracji europejskiej i wymagany jest osobny namysł,
w jaki sposób opracowywać odpowiednie strategie zapobiegające
pojawieniu trudności w stosunkach polsko-niemieckich.
Pierwsze
spotkanie Grupy Kopernika miało miejsce w Szczecinie 12 i 13 kwietnia
2000 r. i zostało poświęcone omówieniu aktualnego stanu i perspektyw
stosunków polsko-niemieckich. Drugie posiedzenie, Darmstadt, 3-4
listopada 2000 r., poświęcono dobrom kultury utraconym podczas II wojny
światowej i polsko-niemieckim pertraktacjom w tej sprawie. Raport nr 2
opublikowany m.in. w dzienniku „Rzeczpospolita” i „Frankfurter
Allgemeine Zeitung” i komentowany szeroko w prasie polskiej i
niemieckiej (ok. 30 artykułów i komentarzy prasowych m.in. Berliner
Zeitung, TAZ, Der Spiegel, itd.). Kolejne spotkania odbywają się
regularnie dwa razy w roku. Do końca 2002 r. posiedzenia w Szczecinie,
Angermünde, Gubinie i Poznaniu objęły m.in. problematykę osób
polskojęzycznych w Niemczech, sprawy pogranicza polsko-niemieckiego i
znaczenia nauczania języka polskiego dla rozwoju stosunków
polsko-niemieckich.
We współpracy z Fundacją Roberta
Boscha, Polsko-Niemieckim Klubem Dziennikarzy „Pod Stereo-Typami/Unter
Stereo-Typen“ oraz landem Brandenburgia, Instytut Niemiec i Europy
Północnej w Szczecinie organizuje POLSKO-NIEMIECKIE KONFERENCJE
REDAKTORÓW NACZELNYCH gazet regionalnych.
Koncepcja regularnych
spotkań szefów redakcji polskich i niemieckich gazet wzorowana jest na
podobnym, realizowanym od lat z powodzeniem, programie
niemiecko-francuskim. Projekt ten zakłada, poza spotkaniem i wymianą
doświadczeń zawodowych między uczestniczącymi polskimi i niemieckimi
redaktorami naczelnymi, także rozmowy z politykami oraz osobistościami
ważnymi dla stosunków polsko-niemieckich z obu krajów, w celu
pogłębienia ich orientacji i wiedzy o kraju sąsiedzkim, ważnych
procesach społecznych i politycznych oraz bilateralnych stosunkach, a
przez to - wzajemnego zrozumienia, przezwyciężania uprzedzeń i
intensyfikacji kontaktów pomiędzy mediami po obu stronach Odry i Nysy.
Organizatorzy programu wychodzą z założenia, że doniesienia środków
przekazu, kształtowany przez nie wizerunek sąsiedzkiego kraju, polityka
informacyjna redakcji mają zasadniczy wpływ na obraz współczesnej Polski
i Niemiec, a także ich wzajemnych stosunków w szerokiej świadomości obu
społeczeństw. Nie bez znaczenia jest więc orientacja w tej problematyce
osób kształtujących politykę informacyjną mediów. Ułatwienie
bezpośrednich kontaktów osobistych szefów redakcji opiniotwórczych gazet
polskich i niemieckich przyczynia się także do nawiązania lub
poszerzenia zakresu współpracy pomiędzy dziennikarzami i redakcjami z
obu państw.
Pierwsze spotkanie odbyło się w dniach 20-22 maja
2001 w Poczdamie gdzie miały miejsce spotkania i rozmowy m.in. z
Gerhardem Schröderem - Kanclerzem Niemiec, Mafredem Stolpe - Premierem
Brandenburgii; Günterem Pleugerem - Sekretarzem Stanu w Ministerstwie
Spraw Zagranicznych, Janem Truszczyńskim – Podsekretarzem Stanu w
Kancelarii Prezydenta RP, Janem Kranzem, Ambasadorem RP w Berlinie.
Podczas drugiego spotkania w Warszawie (25-27.11.2001) uczestnicy
spotkali się m.in. z Aleksandrem Kwaśniewskim, Prezydentem RP, Janem
Truszczyńskim, negocjatorem Polski z UE, Jackiem Piechotą, Ministrem
Gospodarki RP, prof. Bronisławem Geremkiem, Rolandem Freudensteinem,
Fundacja Konrada Adenauera w Warszawie, Adamem Krzemińskim z „Polityki”.
Trzecia konferencja odbyła się w dniach 9-11 maja 2002 r. w Essen.
Gospodarzami były redakcje Westdeutsche Allgemeine Zeitung oraz NRZ
(Neue Ruhr Zeitung). Więcej miejsca zostało poświęcone problematyce
regionalnej, a także prezentacji pism i wydawnictw oraz wymianie
doświadczeń zawodowych. Uczestnicy spotkali się m.in. z Premierem Landu
Północna Nadrenia-Wesfalia, Wolfgangiem Clementem i byłym Ministrem
Spraw Zagranicznych RFN, Hansem-Dietrichem Genscherem.
Gospodarzem
czwartego spotkania (7-10 listopada 2002 r. w Poznaniu) była redakcja
Głosu Wielkopolskiego. Program poświęcony był m.in. specyfice
funkcjonowania prasy regionalnej w Niemczech i w Polsce, do udziału w
dyskusji zostali zaproszeni - Otto Schlie, prasoznawca z Uniwersytetu w
Getyndze oraz Andrzej Skwosz, redaktor naczelny Press. Uczestnicy
spotkali się także z Markiem Borowskim, Marszałkiem Sejmu RP oraz
Markiem Polem, Wicepremierem i Ministrem Infrastruktury RP.
W końcu roku 2002 Instytut, we współpracy z Federalnym Związkiem
Towarzystw Niemiecko-Polskich z Berlina (Deutsch-Polnische Gesellschaft
Bundesverband) oraz Wyższą Szkołą Administracji Publicznej w Szczecinie
rozpoczął wydawanie serii publikacji pn. „POLSKO-NIEMIECKA BIBLIOTEKA
SZCZECIŃSKA”. Pierwsza wydana pozycja „Prusy. Pamięć i dziedzictwo”,
jest zbiorem pod redakcją Basila Kerskiego artykułów polskich i
niemieckich autorów, które powstały z okazji Roku Pruskiego i ukazały
się w olsztyńskim czasopiśmie Borussia, gdańskim Przeglądzie
Politycznym, oraz w dwujęzycznych kwartalnikach polsko-niemieckich -
DIALOGU i Słowie. Seria jest współfinansowana przez Fundację Współpracy
Polsko-Niemieckiej.